Arti et Amicitiae

Met tenminste tien tentoonstellingen per jaar trekt Maatschappij Arti et Amicitiae (ofwel 'Arti'), Rokin 112 in Amsterdam, een steeds groter aantal bezoekers. Arti neemt een bijzondere plaats in binnen de kunstwereld; zij is noch een museum noch een galerie. Arti is een 'laboratorium' voor beeldende kunst en staat als zodaning open voor initiatieven van kunstenaars.

Met haar tentoonstellingen en andere activiteiten volgt Arti de nieuwste ontwikkelingen op de voet en stimuleert zij de discussie. De weerslag hiervan is terug te vinden in het kwartaaltijdschrift 'art i', een blad als strijdperk en podium.

In Arti waren de afgelopen jaren ondermeer de volgende tentoonstellingen te zien: Beyond Performance (1989), met werken van kunstenaars die bekend zijn geworden door hun performancekunst; Parallel Views, over internationale fotografie in samenwerking met de Nederlandse Spoorwegen, die net zoals Arti in 1989 hun 150-jarig bestaan vierden; de manifestatie Jonge Kunst (1990), bestaande uit drie tentoonstellingen en twee forumdiscussies. De internationale tentoonstellingen Paradise and other Parks en The Private Eye (1991), waarin de hernieuwde belangstelling voor klassieke schildergenres werd belicht. De bijzondere plaats die Arti van oudsher inneemt binnen de Nederlandse kunstwereld wordt mede bepaald door het feit dat Arti zonder steun van de overheid functioneert.

De toekomst
Om de vele plannen voor de komende jaren te verwezenlijken, gaat Arti steeds meer samenwerkingsverbanden aan. In 1989 werd bij het 150-jarig jubileum van de Maatschappij de Stichting Vrienden van Arti in het leven geroepen, een stichting waarin verschillende captains of industry hun krachten hebben gebundeld ten behoeve van de beeldende kunst in het algemeen en Arti in het bijzonder. Tevens werkt Arti de laatste jaren steeds nauwer samen met de overheden, zoals de Gemeente Amsterdam. Met uitzicht op een Verenigd Europa, werkt Arti op dit moment intensief aan haar internationale contacten. De grenzen worden verlegd in uitwisselingsprojecten met Tsjecho-Slowakije, Spanje, Hongarije en de Verenigde Staten.

De plaats
Arti is gevestigd in het centrum van Amsterdam, op de hoek van het Rokin en het Spui. De Maatschappij werd opgericht in 1839 en was de eerste vereniging in Nederland waarin beeldende kunstenaars het voor het zeggen hadden. Wat er voorheen -aan het begin van de negentiende eeuw- op kunstgebied georganiseerd werd, gebeurde op initiatief van vermogende kunstliefhebbers. Met Arti brak de tijd aan dat de kunstenaars hun status verbeterden, er werd een plek geschapen waar vakbroeders hun werk konden tonen en bespreken. Arti groeide uit tot de grootste en belangrijkste kunstenaarsvereniging van Nederland en is dat tot op heden gebleven. De vereniging telt thans 400 kunstenaarsleden en ruim 1000 kunstlievende leden.

Het gebouw
De neo-classicistische gevel van het gebouw, dat in 1839 werd ontworpen door architect Leliman, wordt gesierd door vier manshoge sculpturen die de Muzen voorstellen. Het pand bevat twee monumentale tentoonstellingszalen, een societeit en een imponerend trappenhuis, dat eind negentiende eeuw door architect H.P. Berlage werd ontworpen. De zalen op de eerste verdieping worden gekenmerkt door een bijzondere atmosfeer, die wordt veroorzaakt door het bovenlicht van de glazen overkappingen. Deze ruim 400m2 zaalruimte wordt intensief gebruikt voor tentoonstellingen, lezingen, forumdiscussies en workshops. Op de begane grond bevindt zich de stijlvolle door Berlage ingerichte societeit, die tegenwoordig ook bij de tentoonstellingsactiviteiten wordt betrokken.